Melkkefir is een dikke vloeibare, koolzuurhoudende en licht alcoholische melkdrank die oorspronkelijk vermoedelijk afkomstig is uit de Kaukasus. Het wordt gemaakt met een mengsel van verschillende melkzuurbacteriënen gisten. De micro-organismen vormen, tezamen met eiwittenen polysachariden (koolhydraten),tussen de 1 en 10 cm grote korrels.
Deze groeien in de vorm van een bloemkool en bij kamertemperatuur worden ze in ongeveer 14 dagen dubbel zo groot. Vanwege dit "groeien" worden ze, al zijn ze niet plantaardig, ook wel kefir- of yoghurtplanten genoemd. Kefirkorrels bevatten ongeveer 30 bacterie- en giststammen, waardoor het een rijke en veelzijdige probiotische bron is.
De kefirkorrels worden toegevoegd aan koe-, geiten-, schapen- of plantaardige melk, waardoor fermentatie optreedt. De optimale fermentatietemperatuur is 10°C tot 25°C. De fermentatie duurt 2 à 4 dagen, afhankelijk van de temperatuur, hoeveelheid en de sterkte van de bacterieculturen. Bij hogere temperaturen zal de fermentatie sneller gaan. Het alcoholgehalte kan afhankelijk van de fermentatieduur 0,2 tot 2 procent bedragen. Het vet- en eiwitgehalte is afhankelijk van de gebruikte melk. De smaak van op deze wijze geproduceerde kefir varieert van seizoen tot seizoen, omdat de microflora zich aan de omgeving aanpast. De smaak varieert ook per regio en per land.
Kefir bevat:
eiwitten
ijzer
zink
kalium
calcium
fosfor
magnesium
vitamine A, B1, B2, B6,B12, C en D.
Kefir bevordert de calcium opname door botcellen en verstevigd daardoor onze botten. Het is sterk antibacterieel en zorgt voor een goede balans van bacteriën in onze darmen. Kefir kan allergieën en astma onderdrukken. Het werkt goed tegen maag- en darmproblemen, hoge bloeddruk, candida, huidproblemen (eczeem en psoriasis) en auto-immuunziekten.
Kefir wordt vaak goed verdragen door mensen met een melk intolerantie. De melkzuurbacteriën in kefir zetten de lactose om in melkzuur, dus bevat het veel minder lactose dan melk. Verder zitten er enzymen in die kunnen helpen bij de afbraak van de lactose.
Verdraag je echt geen lactose, neem dan de plantaardige variant of probeer waterkefir.
Je kunt kefir heel makkelijk thuis maken. Sommige biologische winkels verkopen kefirkorrels, levend of gedroogd. Via internet kun je ook een soort starterskit bestellen.
Hoe maak je melkkefir?
Doe 2 eetlepels kefirkorrels in een glazen (weck) pot. Schenk er 2.5 dl melk bij. Als je plantaardige melk gebruikt, neem dan de variant met een beetje suiker of voeg zelf een eetlepel rietsuiker toe. Kefir voedt zich met deze suikers tijdens het fermentatieproces en plantaardige melk bevat geen melksuikers zoals bijvoorbeeld koemelk. Zorg dat de pot niet helemaal vol zit zodat de kefir kan groeien. Als het begint te klonteren is het klaar. Zeef voorzichtig de korrels uit de vloeistof. Deze kun je keer op keer gebruiken.
Kefirkorrels kunnen gedroogd of ingevroren bewaard worden, maar mogen niet met metaal in aanraking komen omdat dit de kefir aantast waardoor de werking achteruit gaat.
Doordat de kefirkorrels groeien heb je binnen 2 weken 2x zo veel. Je kunt dus een voorraadje aan vrienden of familie geven. In principe hoef je maar 1x kefirkorrels te kopen en heb je levenslang genoeg, voor jezelf en de mensen om je heen.
Als je net nieuwe kefirkorrels gekocht hebt en gaat gebruiken zal het iets langer duren voordat je een goede drank hebt. De levende kefirkorrels zijn met weinig voeding verpakt en de gedroogde korrels moeten even 'wakker' worden. Daarna duurt het 24 tot 48 uur.
Begin met kleine porties te drinken, verdeelt over de dag. Bouw het langzaam op zodat je lijf kan wennen. In principe kun je niet te veel kefir drinken, kijk gewoon even hoe je lichaam reageert.
Wat is waterkefir?
Waterkefir is een gefermenteerde, bruisende drank op basis van water, vruchtensap of kokoswater.
Hoe maak je het?
Doe een liter water in de weckpot, zorg dat er nog zeker 2 cm vrij blijft tot aan de rand van de pot, omdat het gaat gisten.
Voeg 2 gedroogde (biologische) vijgen toe, 2 eetlepels rietsuiker en een zakje kefirkorrels.
Laat 24 tot 48 uur staan, op een lichte plek (geen volle zon) en kamertemperatuur. Roer af en toe voorzichtig om. Open de pot voorzichtig, door gisting staat er druk op. Giet de kefir, via een trechter met zeef, in een glazen fles of maatbeker.
Je kunt het direct drinken nadat je het gezeefd hebt. Iedere dag 1 glas is heel goed voor een optimale balans in darmbacteriën.
Je kunt ook verse kruiden of fruit toevoegen, lekker om af te wisselen. Doe dit nadat het gezeefd is en voor je het in de koelkast bewaard.
Voeg plakjes verse gember toe en je krijgt een soort van ginger ale, een beetje pittige limonade. Heerlijk fris.
Laat je ongeveer 200 ml kefir in de weckpot zitten, dan heb je gelijk weer een basis voor de volgende lading waterkefir. Voeg weer water toe tot 2cm onder de rand van de pot, 2 eetlepels rietsuiker en 2 gedroogde vijgen toe en herhaal het hele proces.
Heb je hier geen tijd voor dan kun je altijd nog kant-en-klare kefir kopen. Er is wel een verschil tussen kant-en-klaar uit de supermarkt en zelfgemaakte kefir. De voedingsindustrie moet een product leveren met een constante smaak en dat is bij kefir lastig. Ze laten ook de gisten weg omdat anders de verpakking zou bollen, maar hierdoor verloopt het fermentatieproces anders en heeft het eindproduct een andere werking op onze darmen dan zelfgemaakte kefir.
Biologische kant-en-klare kefir, te koop bij reformwinkels of rechtstreeks bij de boer, is de beste optie als je voor kant-en-klaar kiest. Dit komt het dichtst in de buurt van zelfgemaakte kefir.
